Advice Category: TARASY

TARAS NAD GARAŻEM

Taras na pomieszczeniem w realizacji niesie za sobą trudności wykonawcze i związane z nimi błędy. Istnieją jednak technologie znane i stosowane od lat – jak stropodach odwrócony i taras wentylowany, które przy poprawnym wykonaniu gwarantują sukces.

Taras nad garażem czy jakimkolwiek innym pomieszczeniem jest rozwiązaniem tyle popularnym, ile problematycznym. Z jednej strony jest zwyczajnie najprostszym rozwiązaniem pozwalającym na zagospodarowanie dachu garażu przylegającego do budynku mieszkalnego. Z drugiej – owa prostota dotyczy tylko kwestii projektowych i koncepcyjnych. Już na etapie wykonawstwa zaczynają się przysłowiowe schody. Ten spory fragment płaskiego dachu trzeba przecież niezwykle skutecznie zaizolować zarówno termicznie (co w sumie prostsze) jak i przeciwwodnie (co już zdecydowanie bardziej skomplikowane). W dodatku tak zaizolowaną powierzchnię trzeba jeszcze wykończyć tak, aby spełniała wymagania użytkowe. To z kolei niesie ze sobą ryzyko uszkodzenia z takim trudem położonej izolacji przeciwwilgociowej. I koło (przynajmniej w podejściu tradycyjnym, z tarasem wykończonym kaflami) się zamyka.

 

Jaki beton na taras nad garażem?

Podstawową bolączką wszelkich wykonywanych metodami nieco bardziej tradycyjnymi tarasów na stropach są trudności wykonawcze i związane z nimi błędy. Mogą one mieć różne źródła, skutek jednak zawsze jest jeden: nieszczelna warstwa izolacji przeciwwilgociowej prowadząca do zawilgocenia stropu i jego erozji, oraz do zawilgocenia pomieszczeń znajdujących się pod stropem. Może to wynikać ze źle przygotowanego podłoża, błędnie dobranych materiałów, wadliwie wykonanej warstwy izolacji lub zwykłych uszkodzeń mechanicznych warstwy izolacyjnej powstałych podczas dalszych prac. Pośrednim powodem jest tu więc z jednej strony bardzo duży stopień skomplikowania prac, a z drugiej fakt, że zastosowanie płytek terakotowych klejonych do podłoża bardzo zawęża ilość możliwych do zastosowania materiałów izolacyjnych, eliminując z użycia te najskuteczniejsze jak membrany dachowe czy powłoki bitumiczne. A gdyby podejść do tarasu nieco inaczej? W zasadzie nic odkrywczego, technologie znane i stosowane od lat – wszystko jest kwestią detali. Wtedy pytanie tytułowe rozdziału nie będzie w ogóle istotne.

 

Stropodach odwrócony

Pierwszym pomysłem jest stropodach odwrócony. W wersji tradycyjnej wykańczany warstwą żwiru lub też zielenią dachową, pełniącymi jednocześnie funkcję warstwy dociskowej. W każdym wypadku użytkowanie tej nawierzchni jako tarasu jest mocno utrudnione. A gdyby do jej wykończenia użyć kostki brukowej? Pomysł jest banalnie prosty, wystarczy na warstwie żwiru ułożyć geowłókninę, na tym podsypkę piaskową i tradycyjnie ułożony bruk. Istotne w tym wypadku są wysoko przepuszczalne fugi (a więc tradycyjne z płukanego piasku). Rozwiązanie skutkuje oczywiście nieco większą grubością całkowitą przegrody, jednak zapewnia szczelną, bezpieczną nawierzchnię, w dodatku bardzo prostą do demontażu w razie konieczności ewentualnych napraw czy modyfikacji.

 

Taras wentylowany

Drugą możliwością jest nawierzchnia wentylowana wykonana z płyt tarasowych ułożonych na regulowanych wspornikach. Umożliwia to w zasadzie dowolny wybór materiału izolacyjnego, a więc jednocześnie eliminuje praktycznie wszystkie wady tarasów na stropach. Jedynym pozostającym wymaganiem technicznym jest właściwe ukształtowanie spadków, tak aby możliwe było odprowadzenie wody deszczowej z powierzchni tarasu. Warto przy tym pamiętać, że w wypadku tarasu wentylowanego woda spływa pod jego powierzchnią, a nie po niej. Taki układ daje jeszcze jedną ogromną zaletę – nie wymaga stosowania kilkucentymetrowego progu przed drzwiami tarasowymi. A dokładniej rzecz ujmując – próg pozostaje, ale poniżej nawierzchni tarasu. Możemy więc w banalnie prosty sposób uzyskać wrażenie podłogi płynnie i bez żadnych uskoków przechodzącej w taras, tym istotniejsze im większa jest szerokość przejścia.

 

Technologia tarasu wentylowanego doskonale nadaje się również do naprawy istniejących nieszczelnych tarasów na dachach, wykonanych w sposób tradycyjny przy pomocy płytek ceramicznych układanych na warstwę izolacji przeciwwilgociowej. Tutaj hasło: cena tarasu – staje się bardzo istotne. Tradycyjną metodą naprawy byłoby zerwanie wszystkich warstw aż do konstrukcji stropu (najczęściej w wyniku działania wody i mrozu w warstwach wykończeniowych nie ma już co ratować) i ułożenie ich od nowa. Pomijając pracochłonność i koszt takiego rozwiązania, jest ono obarczone dokładnie taką samą groźbą błędu jak przed naprawą. Można więc zaryzykować stwierdzenie, że w dużej części jest to tylko forma odroczenia wyroku. Tymczasem stosując technologię tarasu wentylowanego wystarczy w tym wypadku położyć na istniejące kafle nową warstwę izolacji przeciwwilgociowej i na niej ułożyć nową powierzchnię posadzki. Trzeba tylko pamiętać aby taką naprawę wykonywać przy ciepłej i suchej pogodzie, tak, aby nieszczelny taras zdążył przeschnąć. Nowa izolacja nie jest już powłoką nakładaną na beton za pomocą pędzla czy natryskiwaną (a to właśnie sposób aplikacji jest najczęściej powodem powstawania nieszczelności), ale folią lub membraną rozwijaną z rolki, której szczelność gwarantuje producent. Dodatkowo jeśli w czasie eksploatacji izolacja zostanie jednak uszkodzona, jej naprawa będzie polegać wyłącznie na podniesieniu płyt tarasowych nad uszkodzonym miejscem, załataniu go i ponownym ułożeniu płyt. Jedynym ograniczeniem jest tu konieczność posiadania odpowiedniego zapasu wysokości od powierzchni starego tarasu do spodu drzwi na niego prowadzących.

Buszrem-53-001
A: Nawierzchnia brukowana na stropodachu odwróconym
1. Kostka brukowa fugowana płukanym piaskiem
2. Podsypka piaskowa
3. Geowłóknina
4. Żwir – warstwa dociskowa stropodachu odwróconego
5. Izolacja termiczna
6. Membrana przeciwwodna
7. Płyta stropowa

Buszrem-53-002
B: Nawierzchnia wentylowana na tradycyjnym stropodachu niewentylowanym
1. Płyty tarasowe
2. Szczelina wentylacyjna i wsporniki
3. Izolacja przeciwwilgociowa
4. Wylewka betonowa – warstwa dociskowa
5. Izolacja termiczna
6. Płyta stropowa

TARAS NA SKARPIE

 

Działka na pofałdowanym terenie jest świetną okazją do zaaranżowania ciekawej i oryginalnej formy przestrzeni przydomowej. Taras na skarpie (albo pod nią) jest tego świetnym przykładem. Aby spełniał swoja rolę bez problemów dla użytkowników musi jednak być dobrze przemyślany i zaaranżowany.

 

Skarpa przy tarasie

Wyniesiony lub zagłębiony taras są decyzjami czysto projektowymi. Może to wynikać na przykład z wysokiego poziomu parteru budynku, przy którym taras ma się znaleźć lub z chęci zapewnienia bardziej atrakcyjnego widoku z tarasu. Może też wystąpić na przykład na bardzo małej działce, na której zagłębienie części rekreacyjnej daje możliwość zapewnienia odrobiny prywatności w ogrodzie – dodatkowo ziemny wał doskonale izoluje akustycznie. Lekko zagłębiony w ziemi taras otoczony odpowiednio dobraną roślinnością może więc zapewnić odcięcie się od otoczenia nawet na naprawdę małych działkach położonych w bardzo ruchliwej okolicy.

 

Skarpa w ogrodzie

W zależności od tego, czy planowany taras ma znajdować się nad czy pod skarpą – nieco inne będzie zakończenie powierzchni brukowanej. W pierwszym wypadku grozi nam „rozjechanie się” nawierzchni – należy więc zabezpieczyć ją dobrze umocowanym krawężnikiem. W przypadku drugim sytuacja jest w zasadzie prostsza, ponieważ masy ziemi dociskają kostkę do siebie. Wystarczy więc odpowiednio zabezpieczyć skarpy (o tym za chwilę). Problemem robi się jednak odwodnienie takiej przestrzeni, przy czym na im późniejszym etapie projektowania i budowy domu podejmiemy decyzję o takim usytuowaniu tarasu – tym jest to problem trudniejszy do rozwiązania. Warto więc pomyśleć o tym na samym początku, przy projektowaniu instalacji kanalizacji deszczowej lub innego systemu odwodnienia.

 

Jak umocnić skarpę?

Osobnym tematem wymagającym poważniejszego przemyślenia są same skarpy. Każdy grunt w zależności od składu i stopnia zagęszczenia charakteryzuje się parametrem zwanym w geotechnice kątem tarcia wewnętrznego. W dużym uproszczeniu jest to kąt mierzony od poziomego podłoża do linii stoku, poniżej którego skarpa będzie w naturalny sposób stabilna. Najczęściej przyjmuje się za bezpieczny kąt około 30 – 35°. Powyżej tej wartości należy pomyśleć o zabezpieczeniu skarpy.

 

W zależności od nachylenia i właściwości podłoża, a także od gustów inwestora, mogą do tego służyć na przykład specjalne nasadzenia, geowłókniny lub maty gabionowe (forma gabionów, czyli koszy z siatki stalowej wypełnionych kamieniami, jednak o zupełnie innych proporcjach przypominających raczej materac niż cegłę).

 

Mur oporowy na skarpie

Podobnie rzecz ma się z wykonaniem pionowych uskoków, do których zabezpieczenia należy wykonać mur oporowy. W obu ostatnich przypadkach należy najpierw zwrócić się do fachowca i wykonać projekt konstrukcyjny. Pewnym wyjątkiem są tu niewielkie murki oporowe o wysokości do 60cm, do których konstrukcji można użyć zwykłych palisad. W tym wypadku należy jednak pamiętać, że im wyższa skarpa czy uskok – tym większe siły działają na utrzymujące je w ryzach konstrukcje oporowe. Jeśli więc decydujemy się na wykonanie ścianki oporowej z palisady – trzeba pamiętać o właściwym jej osadzeniu w betonowej podbudowie, jak również o tym, żeby przynajmniej 1/3 wysokości elementów znajdowała się pod ziemią. Palisada ogrodowa o wysokości 90cm wystarczy więc do wykonania uskoku o maksymalnej wysokości 60cm.

 

Opisy do rysunków:

BUSZREM rys. 1

Taras urządzony na działce o dość dużym naturalnym nachyleniu terenu.

1.     Naturalna skarpa o niewielkim spadku.

2.     Kąt nachylenia skarpy, mniejszy niż kąt tarcia wewnętrznego gruntu.

3.     Krawężnik zabezpieczający nawierzchnię z kostki brukowej.

4.     Fragment niewielkiej ściany oporowej z elementów palisady

5.     Nawierzchnia z kostki brukowej

6.     Fragment skarpy o większym nachyleniu umocnionej gabionami

BUSZREM rys. 2

Taras zagłębiony około 60cm poniżej poziomu ziemi. Prezentowana sytuacja jest oczywiście raczej teoretyczna, z reguły do zapewnienia prywatności na małej działce używa się połączenia znacznie większej ilości rozwiązań – tu zobrazowano jedynie dwa.

1.     Naturalna skarpa o spadku nie przekraczającym kąta tarcia wewnętrznego gruntu

2.     Nawierzchnia z kostki brukowej

3.     Niewielka ściana oporowa z elementów palisady

4.     Pas zieleni dodatkowo izolującej od niepożądanego sąsiedztwa

5.     Odwodnienie tarasu

6.     Schody z elementów palisady. Schodom z kostki brukowej i elementów uzupełniających poświęcony będzie jeden z przyszłych odcinków tego cyklu.

BUSZREM rys. 3

Sposób na uzyskanie sporej płaskiej powierzchni przed domem z jednoczesnym strefowaniem ogrodu za pomocą betonowej ściany oporowej.

1.     Żelbetowa ściana oporowa rozdzielająca dwie części ogrodu

2.     Naturalna skarpa podchodząca do nieco wyniesionego tarasu.

3.     Krawężnik zabezpieczający nawierzchnię z kostki brukowej.

4.     Niewielka ściana oporowa z elementów palisady

5.     „Górna”, płaska część ogrodu, zaprojektowana jako teren rekreacyjny

6.     Nawierzchnia tarasu z kostki brukowej

7.     „Dolna” część ogrodu opadająca zgodnie z naturalnym spadkiem terenu, zaprojektowana jako ogród warzywny

8.     Schody łączące obie części, będące integralną częścią ściany oporowej.

Tarasy wentylowane pojawiły się kilka lat temu jako swoista nowinka techniczna i bardzo szybko zadomowiły się na naszym rynku. Podstawowy powód to prostota konstrukcji i łatwość jej dopasowania do podłoża.

 

Taras wentylowany opinie

Trudno sobie wyobrazić układ prostszy niż płyty tarasowe na wspornikach. Tym prostszy, jeśli wsporniki mają regulowaną wysokość i można w pewnym zakresie niwelować za ich pomocą nierówności gruntu. Pozwala to na łatwe wykonanie nawierzchni na różnych podłożach. Drugi i być może nawet istotniejszy powód, to umożliwienie łatwych i w zasadzie bezinwazyjnych napraw starych tarasów o nieszczelnej izolacji przeciwwilgociowej. O ile bowiem w pierwszym przypadku największym plusem jest właśnie wymieniana już prostota, o tyle w drugim taras wentylowany ujawnia najszerszą grupę swoich zalet. Szybkość prac powoduje, że zagadnienie typu „taras wentylowany cena” – staje się nieistotne.

 

Taras wentylowany na gruncie

Rozpocznijmy od budowy nowego tarasu na gruncie. W tym wypadku postępowanie jest w zasadzie analogiczne jak przy nawierzchniach krytych kostką brukową: dobrze przygotowana i zagęszczona podbudowa z właściwie wyprofilowanymi spadkami, na której układane są wsporniki płyt tarasowych i same płyty. Jednak już w tym przypadku ujawniają się zalety tarasu wentylowanego. Nawierzchnia nie wymaga pracochłonnego układania, wibrowania i fugowania. W dodatku wszelkie nierówności (czy to powstałe przy przygotowywaniu podbudowy, czy później) można w każdej chwili usunąć zwyczajnie podnosząc płyty i regulując wysokość wsporników. Podobnie w wypadku awarii czy też konieczności przeróbki biegnących pod tarasem instalacji, które dzięki technologii tarasu wentylowanego można przeprowadzić bardzo prosto i bez pozostałych na nawierzchni śladów po jej zrywaniu i powtórnym układaniu.

 

Taras nad pomieszczeniem

Znacznie więcej zalet pojawia się jednak w wypadku konstrukcji tarasu na budynku. Podstawową bolączką wszelkich wykonywanych metodami nieco bardziej tradycyjnymi tarasów na stropach są trudności wykonawcze i związane z nimi błędy. Mogą one mieć różne źródła, skutek jednak zawsze jest jeden: nieszczelna warstwa izolacji przeciwwilgociowej prowadząca do zawilgocenia stropu i jego erozji, oraz do zawilgocenia pomieszczeń znajdujących się pod stropem. Może to wynikać ze źle przygotowanego podłoża, błędnie dobranych materiałów, wadliwie wykonanej warstwy izolacji lub zwykłych uszkodzeń mechanicznych warstwy izolacyjnej powstałych podczas dalszych prac. Pośrednim powodem jest tu więc z jednej strony bardzo duży stopień skomplikowania prac, a z drugiej fakt, że zastosowanie płytek terakotowych klejonych do podłoża bardzo zawęża ilość możliwych do zastosowania materiałów izolacyjnych, eliminując z użycia te najskuteczniejsze jak membrany dachowe czy powłoki bitumiczne.

Z drugiej strony przy zastosowaniu tarasu wentylowanego izolacja tarasu pozwala w zasadzie na dowolny wybór materiału izolacyjnego, a więc jednocześnie eliminuje praktycznie wszystkie wady tarasów na stropach. Jedynym pozostającym wymaganiem technicznym jest właściwe ukształtowanie spadków, tak aby możliwe było odprowadzenie wody deszczowej z powierzchni tarasu. Warto przy tym pamiętać, że w wypadku tarasu wentylowanego woda spływa pod jego powierzchnią, a nie po niej. Taki układ daje jeszcze jedną ogromną zaletę – nie wymaga stosowania kilkucentymetrowego progu przed drzwiami tarasowymi. A dokładniej rzecz ujmując – próg pozostaje, ale poniżej nawierzchni tarasu. Możemy więc w banalnie prosty sposób uzyskać wrażenie podłogi płynnie i bez żadnych uskoków przechodzącej w taras, tym istotniejsze im większa jest szerokość przejścia.

 

Naprawa tarasu z płytek

Technologia tarasu wentylowanego doskonale nadaje się również do naprawy istniejących nieszczelnych tarasów na dachach, wykonanych w sposób tradycyjny przy pomocy płytek ceramicznych układanych na warstwę izolacji przeciwwilgociowej. Tradycyjną metodą naprawy byłoby zerwanie wszystkich warstw aż do konstrukcji stropu (najczęściej w wyniku działania wody i mrozu w warstwach wykończeniowych nie ma już co ratować) i ułożenie ich od nowa. Pomijając pracochłonność i koszt takiego rozwiązania, jest ono obarczone dokładnie taką samą groźbą błędu jak przed naprawą. Tymczasem stosując technologię tarasu wentylowanego wystarczy w tym wypadku położyć na istniejące kafle nową warstwę izolacji przeciwwilgociowej i na niej ułożyć nową powierzchnię posadzki. Trzeba tylko pamiętać aby taką naprawę wykonywać przy ciepłej i suchej pogodzie, tak, aby nieszczelny taras zdążył przeschnąć. Nowa izolacja nie jest już powłoką nakładaną na beton za pomocą pędzla czy natryskiwaną (a to właśnie sposób aplikacji jest najczęściej powodem powstawania nieszczelności), ale folią lub membraną rozwijaną z rolki, której szczelność gwarantuje producent. Dodatkowo jeśli w czasie eksploatacji izolacja zostanie jednak uszkodzona, jej naprawa będzie polegać wyłącznie na podniesieniu płyt tarasowych nad uszkodzonym miejscem, załataniu go i ponownym ułożeniu płyt. Jedynym ograniczeniem jest tu konieczność posiadania odpowiedniego zapasu wysokości od powierzchni starego tarasu do spodu drzwi na niego prowadzących.

 

Podpisy pod ilustracje:

Taras wentylowany na gruncie (rys. Buszrem 001).

1.     Krawężnik

2.     Fundament krawężnika

3.     Grunt rodzimy

4.     Podbudowa grubości 10cm

5.     Podsypka piaskowa

6.     Geowłóknina – dodatkowa stabilizacja podłoża

7.     Wspornik tarasu

8.     Płyty tarasowe

Taras wentylowany na płycie stropowej nad piwnicą (rys. Buszrem 002).

1.     Ściana piwnicy

2.     Izolacja termiczna ścian piwnicy

3.     Strop nad piwnicą

4.     Izolacja termiczna stropu

5.     Wylewka betonowa ze spadkiem

6.     Obróbka blacharska krawędzi

7.     Izolacja przeciwwilgociowa stropu

8.     Wspornik tarasu

9.     Płyty tarasowe

 

Naprawa nieszczelnego tarasu na stropie nad piwnicą (rys. Buszrem 003).

1.     Ściana piwnicy

2.     Izolacja termiczna ścian piwnicy

3.     Istniejący taras

a. płyta stropowa

b. izolacja termiczna stropu

c. wylewka ze spadkiem

d. nieszczelna izolacja przeciwwilgociowa

e. płytki ceramiczne – pierwotne wykończenie tarasu

4.     Nowa warstwa izolacji przeciwwilgociowej

5.     Obróbka blacharska krawędzi

6.     Wspornik tarasu

7.     Płyty tarasowe

TARAS NA GRUNCIE

Jeśli taras ma być wykonany szybko, sprawnie i tanio, a przy tym nie sprawiać kłopotów podczas eksploatacji – zdecydowanie powinien być wykonany metodą „na gruncie”.

Tarasy ogrodowe

Jedną z najpopularniejszych metod wykonania tarasu jest ciągle opieranie go na płycie betonowej i wykańczanie płytkami mrozoodpornymi. Takie rozwiązanie (technicznie absolutnie poprawne) jest dość drogie, podatne na uszkodzenia i bardzo czasochłonne wykonawczo. Podobnie naprawa uszkodzonych elementów nawierzchni może nastręczać sporo problemów. Tymczasem tani taras można wykonać znacznie prościej i szybciej. I jest on od tradycyjnego tańszy wielokrotnie. Wszystko jest kwestią zmiany pomysłu na wykończenie z klejonych na płycie betonowej płytek mrozoodpornych na kostkę brukową lub płyty tarasowe – czyli wykonanie tarasu na gruncie. W ten sposób potraktowana nawierzchnia nie jest w zasadzie niczym innym, jak nieco większym chodnikiem, jej wykonanie więc również niczym się od układania chodnika nie różni.

 

Cena tarasu

Różnice między „tradycyjnym” tarasem na płycie a tarasem na gruncie zaczynają się już przy czasie trwania budowy. Wykonanie tradycyjnego tarasu na płycie betonowej trwa najczęściej około miesiąca. Prace przy trasie na gruncie można zakończyć w ciągu jednego dnia… Jednocześnie w cenie jednego „tradycyjnego tarasu” można wykonać prawie dwa tarasy na gruncie (różnica kosztów wynosi około 40 – 50% na korzyść tego ostatniego). Żeby jednak uniknąć problemów przy użytkowaniu i przez długie lata cieszyć się pięknym tarasem, prace przy nim należy wykonać poprawnie i zgodnie z pewnymi zasadami. Jest ich jednak (w porównaniu do tarasu na płycie betonowej) w wypadku tarasu na gruncie zdecydowanie mniej i są łatwiejsze do spełnienia.

 

Izolacja tarasu

Pierwszym i najistotniejszym warunkiem, dotyczącym paradoksalnie nie tyle tarasu, co budynku do którego taras będzie przylegał. Chodzi o upewnienie się że ściana ma poprawnie wykonaną izolację przeciwwilgociową i że wychodzi ona powyżej planowanej powierzchni tarasu. Jeśli tak nie jest – konieczne jest wykonanie dodatkowej izolacji osłaniającej ścianę przed działaniem wilgoci. Sytuacja jest banalnie prosta jeśli taras wykonujemy jednocześnie z budynkiem, nieco natomiast się komplikuje jeśli decydujemy się na wykonanie nawierzchni przy istniejącym już obiekcie. Warto przy tym pamiętać że folia kubełkowa nie jest izolacją przeciwwilgociową. Warstwę izolacji dobrze jest dodatkowo zabezpieczyć przed uszkodzeniami mechanicznymi przez naklejenie płyt z polistyrenu ekstrudowanego grubości 2-5cm. Będą one stanowić również dodatkową izolację termiczną, ale przede wszystkim ustrzegą powłokę hydroizolacyjną przed przebiciem np. przy układaniu kostki czy zagęszczaniu podbudowy.

 

Tarasy ogrodowe

Kolejnym elementem, którego absolutnie nie należy traktować po macoszemu, jest projekt. Wszystko jedno, przygotowany przez fachowca czy wyrysowany własnoręcznie na kartce w kratkę – pozwala oszacować ilość potrzebnych materiałów, dobrać optymalny kształt i przewidzieć ewentualne problemy. Przy projektowaniu należy również przewidzieć wysokość tarasu (dobrze, żeby nawierzchnia tarasu była usytuowana 2-3cm poniżej krawędzi otworów na niego prowadzących), oraz spadki zapewniające prawidłowe odwodnienie. Te ostatnie powinny być projektowane zawsze od budynku, ze spadkiem 1-2%. Oznacza to, że na 1m długości poziom tarasu powinien się obniżać o 1-2cm.

 

Prace ziemne i nawierzchnia

Następnie można już rozpocząć właściwe prace ziemne. Pierwszą z nich jest korytowanie, czyli usunięcie wierzchniej warstwy humusu. Kolejnym etapem jest podbudowa i zabezpieczenie krawędzi tarasu. Podbudowę wykonujemy tak jak w przypadku chodników, z zagęszczanego warstwami kruszywa. Do zabezpieczenia krawędzi mogą służyć krawężniki, palisady czy gazony. Dużo zależy od wysokości tarasu nad naturalnym poziomem gruntu oraz od sposobu opracowania skarp. Przy wysokich tarasach warto skonsultować się ze specjalistą, być może konieczne okaże się zastosowanie murów oporowych albo innego sposobu stabilizacji gruntu.

 

Ostatnim elementem układanki jest wykonanie nawierzchni. Ten etap również nie różni się niczym od wykonywania chodnika. Można do tego użyć na przykład kostki brukowej lub płyt tarasowych.

Opisy do rysunków:

Etap pierwszy – analiza i planowanie (rys. Buszrem)

Ponieważ planowany poziom tarasu znajduje się wyżej niż górny poziom izolacji przeciwwilgociowej, konieczne będzie wykonanie dodatkowej warstwy zabezpieczenia. Konstrukcja tarasu w założeniu nie utrzymuje wody, rolą izolacji będzie więc głównie osłona istniejącego tynku.

1.     Istniejąca ściana budynku

2.     Drzwi tarasowe

3.     Istniejąca ściana i ława fundamentowa

4.     Poziom terenu

5.     Poziom podłogi w budynku

6.     Poziom do którego wykonana została izolacja przeciwwilgociowa

7.     Planowany poziom tarasu

 

Kolejnym etapem jest zabezpieczenie istniejącej elewacji i pierwsze prace ziemne. (rys. Buszrem)

1.     Nowa warstwa izolacji przeciwwilgociowej

2.     Polistyren ekstrudowany zapewniający dylatację od muru oraz osłonę mechaniczną izolacji przeciwwilgociowej

3.     Usunięta warstwa humusu

4.     Planowana geometria tarasu

 

Wreszcie nadszedł czas na wykonanie tarasu (rys. Buszrem)

1.     Podbudowa

2.     Podsypka piaskowa

3.     Kostka brukowa

4.     Polistyren ekstrudowany – dylatacja od ściany budynku

5.     Fundament krawężnika

6.     Skarpa

7.     Krawężnik

Hasło „dobór płyt tarasowych” nasuwa naturalne skojarzenia z estetyką. Jednak umiejętne podejście do tematu może spowodować, że przydomowy taras zmieni się z miejsca neutralnego w ulubione.

Płyty betonowe na taras. Ich dobór jest teoretycznie znacznie prostszy niż kostki brukowej – pierwszy powód jest taki, że wybór jest mimo wszystko nieco mniejszy. Istotniejszy jednak jest fakt, że taras ma zdecydowanie mniej funkcji niż ciągi komunikacyjne. Większość kwestii, które musimy rozstrzygnąć dotyczy więc estetyki. Zwykle jednak między teorią a praktyką występuje pewien rozdźwięk. Tak jest i w tym przypadku.

Na początku warto przyjrzeć się cechom łączącym wszystkie płyty tarasowe. Są to elementy znacznie cieńsze niż większość kostek brukowych, ich grubość wynosi z reguły około 4cm. W większości występują w dwóch wymiarach: 40×40 oraz 60x40cm. Można je układać w sposób tradycyjny na uprzednio wykonanej podbudowie, lub też w technologii tarasu wentylowanego na specjalnych podstawach.

Taras w tradycyjnym stylu

A teraz pora się zastanowić, czego oczekujemy od naszego tarasu. A w zasadzie najpierw wypadałoby się zorientować, czego MOŻEMY oczekiwać od tarasu. Pierwsza odpowiedź prawdopodobnie będzie dotyczyła miejsca do wypoczynku – i będzie to odpowiedź dobra, ale stanowczo zbyt ogólna. Taras i owszem służy do odpoczynku – ale odpowiednio zaprojektowany może ten odpoczynek doskonale organizować. Warto więc zadać sobie pytanie jak lubimy spędzać wolny czas. Taras w tradycyjnym stylu założony na prostym obrysie (najczęściej prostokątnym), o proporcjach zbliżonych do kwadratu – zachęca do skupienia się na jego środku. Będzie więc doskonałym rozwiązaniem dla lubiących wypoczywać przy grillu czy jako jadalnia na świeżym powietrzu. Jeśli jednak chcielibyśmy zachęcić użytkowników do podziwiania ogrodu lub zwrócić uwagę na piękny widok za domem – warto nieco zmienić proporcje. Taras szeroki ale krótki nie będzie raczej sprzyjał skupieniu się w jego centrum, zachęci natomiast do podziwiania tego, co jest za nim. Jeszcze inaczej powinien zostać ukształtowany taras którego zadaniem ma być skupienie uwagi odwiedzających na konkretny punkt. Może to być plac zabaw (jeśli chcemy stworzyć przestrzeń z której wygodnie będzie można kontrolować bawiące się w ogrodzie dzieci), oczko wodne czy stare drzewo. W takim wypadku taras może przyjąć formę nieco amfiteatralnie obejmującą wybrane miejsce.

Osobną kwestią jest usytuowanie tarasu względem budynku. Przyjęło się, że utwardzona przestrzeń lokalizowana jest bezpośrednio przy ścianie budynku. Takie położenie tarasu jest przedłużeniem salonu. Czasami jednak występują powody, dla których warto taras od budynku odsunąć. Mogą być obiektywne – jak chociażby ogród od północnej strony budynku, przez co taras usytuowany bezpośrednio przy ścianie byłby przez cały czas zacieniony. Może jednak chodzić także o to, aby akustycznie oddzielić część rekreacyjną ogrodu od budynku – chociażby po to, aby śpiący domownicy nie musieli mimowolnie brać udziału w toczącej się na tarasie imprezie. W takim wypadku warto dodatkowo odseparować taras od budynku na przykład wysokim żywopłotem lub szpalerem drzewek.

 

Płyty śrutowane czy płyty curlingowane?

Odrębnym problemem jest dobór płyt do estetyki budynku i ogrodu. To, że wybór jest nieco mniejszy niż w wypadku kostki brukowej wcale nie ułatwia sprawy. Kwestia doboru kolorystyki do kolorów elewacji jest dość oczywista. Pozostaje jednak jeszcze taki dobór barw i faktur płyt, aby uzyskać efekt odpowiadający naszym zamierzeniom. Podobnie rzecz ma się z fakturami powierzchni. Płyty tarasowe mogą być gładkie lub też mieć nawierzchnię delikatnie fakturowaną przez proces curlingowania. Nieco ostrzejszą, ale nadal jednolitą nawierzchnię zapewnia śrutowanie. Następne w kolejności pod względem stopnia rozrzeźbienia są płyty o strukturze łupka, piaskowca czy przypominającej naturalny trawertyn. Jeśli dołożymy do tego możliwość zestawiania ze sobą różnych kolorów i faktur – mamy do dyspozycji całkiem sporą ilość kombinacji. Podstawowa zasada gwarantująca w zasadzie o ile nie sukces to przynajmniej neutralność projektu jest jedna: umiar. Jeśli marzy nam się bardzo skomplikowana, rozbudowana kompozycja z ogromną ilością detali i wielością zastosowanych materiałów, a nie zajmujemy się zawodowo projektowaniem takich przestrzeni – warto zwrócić się do fachowca. Dość trudnym zabiegiem jest również łączenie ze sobą płyt o kolorach ze skrajnie różnych palet kolorystycznych.

Tyle ostrzeżeń. Jeszcze kilka rad.

Prosta, modernistyczna architektura „lubi” gładkie powierzchnie i minimalizm. Doskonale będą z nią współgrać płyty o jednolitym rysunku nawierzchni – gładkie, śrutowane lub curlingowane. Bardziej rozrzeźbione nawierzchnie imitujące naturalny kamień lepiej sprawdzą się w zestawieniu z tradycyjną bryłą budynku.

Taras mający za zadanie zwrócić uwagę użytkowników na konkretny punkt w ogrodzie. Zaprojektowany w taki sposób, aby tworzył swojego rodzaju amfiteatr z centralnym punktem wyznaczonym przez nas.

Taras pokryty płytą Rock o strukturze piaskowca, w kolorze marmurowym.

1. Centralny punkt ogrodu.

2. Skrajny pas tarasu pokryty płytą Rock o strukturze piaskowca w kolorze granitowym.

3. Schody umożliwiające zejście wyłącznie w kierunku wyznaczonego punktu.

4. Zakończenie łagodną skarpą na nieistotnych z punktu widzenia koncepcji ogrodu kierunkach.

Taras optycznie i akustycznie oddzielony od budynku

1. Ogród od północnej strony domu powodują, że taras w zasadzie nie byłby nasłoneczniony.

2. Wąski pas wyjściowy z budynku na wysokości odpowiadającej wysokości posadzki parteru, pokryty płytami Etno w kolorze kremowym o wymiarach 40x60cm ułożonymi wzdłuż elewacji budynku.

3. Schody na poziom terenu wyznaczające przejście na właściwy taras.

4. Chodnik pokryty płytami Etno ułożonymi wzdłuż jego głównego kierunku. Kierunek ułożenia prostokątnych płyt w pewnym stopniu wymusza kierunek ruchu.

5. Taras pokryty płytami Etno o wymiarach 40x40cm.

6. Szpaler drzew zapewniający komfortowe zacienienie i stanowiący izolację akustyczną.

Taras stanowiący swojego rodzaju “przedsionek ogrodu”, a jednocześnie mający zwrócić uwagę użytkowników na widok rozpościerający się za działką.

1. Taras wykończony płytami Blues o strukturze piaskowca, kolorze marmurowym i wymiarach 40x60cm. Kierunek ułożenia płyt zachęca do spaceru w głąb ogrodu.

2. Niezbyt duża głębokość tarasu w stosunku do jego szerokości wymusza zainteresowanie przestrzenią ogrodu i odległymi widokami.

3. Szerokie schody w centralnej części tarasu.

4. Szpalery drzew podkreślające oś widokową.

5. Łagodne skarpy porośnięte trawą kończące skrajne odcinki tarasu.